Emocje odgrywają kluczową rolę w życiu każdego człowieka, a umiejętność ich rozpoznawania i wyrażania jest niezwykle istotna, zwłaszcza w okresie dzieciństwa i dorastania. W przestrzeni szkolnej uczniowie przeżywają wiele różnych emocji – od radości, entuzjazmu i dumy, po frustrację, smutek, złość czy niepokój. Nauczyciele odgrywają ważną rolę we wspieraniu dzieci i młodzieży w rozwijaniu inteligencji emocjonalnej. Jak zatem pomóc uczniom w skutecznym wyrażaniu emocji? Na to pytanie odpowiedź znajdziecie w tym artykule.
Dzieci i młodzież potrzebują czuć się bezpiecznie, aby swobodnie wyrażać swoje emocje. Nauczycielu, zadbaj o:
- atmosferę zaufania i akceptacji w klasie
- zachęcaj do otwartej rozmowy bez obawy przed oceną czy krytyką
- pokazuj „zdrowe” sposoby wyrażania emocji
- słuchaj i zauważaj każdego ucznia.
Niektóre dzieci mają dużą trudność w identyfikowaniu, nazywaniu i wyrażaniu swoich emocji. Można im w tym pomóc poprzez:
- rozmowy na temat emocji – np. omawianie sytuacji w których pojawiają się u dziecka różne stany, zachęcanie go do nazywania tego, co czuje i informowanie, że wszystkie emocje są naturalne
- wykorzystanie kart emocji – uczniowie mogą wskazywać, jakie emocje odczuwają w danym momencie
- analizowanie bohaterów literackich i filmowych – wspólna dyskusja o emocjach postaci może pomóc w ich rozumieniu.
Nie każde dziecko jest gotowe, aby otwarcie mówić o swoich emocjach, dlatego warto zaproponować różne formy wyrażania ich, np.:
- rysowanie i malowanie – sztuka może być świetnym narzędziem do pokazania tego, co trudno wyrazić słowami
- dzienniki emocji – uczniowie mogą zapisywać swoje odczucia, refleksje
- teatr – odgrywanie scenek pomaga uczniom lepiej rozumieć siebie i innych.
Nie wystarczy tylko umieć rozpoznawać emocje, trzeba także wiedzieć, jak sobie z nimi radzić, by wyrażać je w „zdrowy” sposób. Jako nauczyciel możesz pomóc dziecku poprzez:
- naukę technik relaksacyjnych (np. głębokie oddychanie, medytacja, ćwiczenia uważności itp.)
- sposoby radzenia sobie ze stresem (np. poprzez uprawianie sportu lub ogólną aktywność fizyczną, słuchanie muzyki czy rozmowę z kimś zaufanym)
- wskazanie na sposoby umiejętnego, konstruktywnego rozwiązywania konfliktów.
Wsparcie emocjonalne dla uczniów powinno być kompleksowe zatem warto angażować w ten proces rodziców oraz specjalistów, takich jak np. pedagodzy psychologowie szkolni, bowiem regularna komunikacja i wymiana doświadczeń między nauczycielami a opiekunami uczniów może przynieść najlepsze rezultaty.
Dzieci uczą się przez obserwację, dlatego własnym przykładem pokazuj im, jak radzić sobie z emocjami w racjonalny sposób.
Podsumowanie
Pomoc uczniom w wyrażaniu emocji to ważny element wychowania i edukacji, a tworzenie bezpiecznej atmosfery, nauka rozpoznawania i wyrażania emocji w różnorodny sposób, jak również radzenia sobie z trudnymi emocjami to kluczowe działania, które mogą znacząco wpłynąć na rozwój dzieci i młodzieży. Nauczyciele, jako osoby towarzyszące uczniom na co dzień, odgrywają w tym procesie ważną rolę, dlatego też zapraszamy Was do zapoznania się z programem zajęć profilaktycznych dla uczniów „Stwórz z emocji sprzymierzeńca i rozwijaj inteligencję emocjonalną”, który dzięki warsztatowej formie pomoże im rozwijać kompetencje.
